Bộ trưởng Việt - Nhật bàn giải pháp đảm bảo quyền lợi người lao động

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, Nhật Bản và Việt Nam có quan hệ đặc biệt trên tất cả các lĩnh vực.

Về nhân lực, trong những năm qua, giữa hai nước đã có sự phối hợp, hợp tác rất chặt chẽ, hiệu quả. Số người Việt Nam lao động, làm việc ở Nhật Bản hiện nay khoảng 500.000 người. Năm cao nhất (2019), Việt Nam đã đưa 149.000 người lao động sang Nhật làm việc.

Một số lĩnh vực Nhật Bản cần ưu tiên về lao động cũng được phía Việt Nam quan tâm, đầu tư. "Từ đầu năm 2022 tới nay, Việt Nam và Nhật Bản đã trao đổi, tiếp nhận 50.000 thực tập sinh. Khi hai nước mở cửa trở lại tôi tin rằng việc kết nối sẽ tương đối tốt" - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhận định.

Người đứng đầu Bộ LĐ-TB&XH thông tin việc Việt Nam mới đây đã sửa đổi Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng với rất nhiều nội dung cải tiến nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động

"Luật đã cải tiến, gần như giảm tất cả các đóng góp của người lao động ở mức tối đa cho phép, tách lọc phần dịch vụ ra, giảm dịch vụ phí, tăng đào tạo, bồi dưỡng cho người lao động, nâng cao chất lượng cho người lao động khi sang Nhật Bản" - ông Dung nhấn mạnh.

Theo ông, trong thời gian qua, hai bên đã thống nhất siết chặt kỷ cương, kiên quyết xử lý các nghiệp đoàn, doanh nghiệp vi phạm, đặc biệt là "môi giới", "bôi trơn", tiêu cực trong việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã giao Cục Quản lý lao động ngoài nước công khai, minh bạch thông tin. "Vừa rồi chúng tôi đã thu hồi giấy phép, đình chỉ hoạt động rất nhiều doanh nghiệp, thậm chí có doanh nghiệp phải đưa ra xử lý hình sự"- ông nói.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết cảm thấy "không vui" về tình trạng thực tập sinh bỏ trốn, nhất là do tác động của đại dịch Covid-19. Nhưng nguyên nhân cơ bản, theo ông là chênh lệch thu nhập giữa người đang làm việc trong doanh nghiệp với người bỏ ra làm việc bên ngoài. Người trốn ra làm bên ngoài không phải đóng thuế, phí bảo hiểm, tự do, không bị hạn chế giờ làm việc… nên thu nhập cao hơn.

"Vấn đề này tôi mong ngài Bộ trưởng Tư pháp chỉ đạo cơ quan chức năng của Nhật Bản cùng chúng tôi triệt để xử lý doanh nghiệp sử dụng lao động bất hợp pháp"- Bộ trưởng Đào Ngọc Dung mong muốn.

Thống kê mới nhất đến tháng 7/2022 cho thấy số lượng lao động bỏ trốn đã giảm 54% so với cùng kỳ năm 2021. Vấn đề quan trọng hơn là đảm bảo quyền lợi và thu nhập cho người lao động Việt Nam. Trong đó, Nhật Bản có thể xem xét miễn thuế cư trú, thuế thu nhập, thông qua đàm phán tránh đánh thuế hai lần với người lao động.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, Nhật Bản đang áp dụng chính sách này cho một số nước và ông rất mong muốn phía bạn sẽ ưu tiên áp dụng cho cả người lao động Việt Nam để đảm bảo công bằng.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Lao động- Thương binh và Xã hội đã chỉ đạo các đơn vị liên quan chuẩn bị kỹ lưỡng để tháng 9 tới sẽ tổ chức một số hội thảo ở Nhật Bản nhằm giới thiệu, tuyên truyền, vận động người lao động.

Trao đổi lại những vấn đề này, Bộ trưởng Tư pháp Nhật Bản Furukawa Yoshihisa nêu con số hiện đang có khoảng 430.000 người Việt Nam sinh sống và làm việc ở Nhật Bản.

"Con số như vậy rõ ràng cho thấy những đóng góp của người lao động Việt Nam với việc phát triển kinh tế - xã hội của Nhật Bản là vô cùng lớn lao. Để có được điều đó, chúng tôi đã nhận được sự hợp tác, giúp đỡ vô cùng quý báu của Chính phủ Việt Nam, của Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội Việt Nam"- ông nói.

Đối với người lao động, Chính phủ hai nước đều có quan tâm, cố gắng để cải thiện môi trường lao động, làm việc. Trước thực tế xảy ra những sự việc đáng tiếc vừa qua, là một công dân Nhật Bản, ông Furukawa Yoshihisa bảy tỏ sự trăn trở, nuối tiếc và mong sự cảm thông, chia sẻ từ phía người đồng cấp.

"Chúng tôi hiểu rằng những người cha, người mẹ khi gửi con sang Nhật Bản học tập, lao động đều mong con em trưởng thành. Chúng tôi cho rằng sự việc như vậy không thể dung thứ được, không thể tái diễn lần nữa. Chúng tôi cố gắng để có những chính sách, sửa đổi, chương trình thực tập kỹ năng, kỹ năng đặc định đúng hướng, không để xảy ra sự việc đáng tiếc"- ông nói và khẳng định Bộ Tư pháp Nhật Bản đang nghiên cứu, đánh giá hiện trạng các chương trình tiếp nhận người lao động nước ngoài để có cách chấn chỉnh kịp thời, hướng tới bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Về việc một số thực tập sinh trước khi xuất cảnh phải gánh vác khoản chi phí cao, Bộ trưởng Tư pháp Nhật Bản khẳng định phía Nhật thường xuyên tiến hành kiểm tra, xác minh. Doanh nghiệp khi có hành vi không phù hợp, "nhận hoa hồng", thu phí từ thực tập sinh không đúng đều bị xử lý nghiêm, nhiều trường hợp bị thu hồi giấy phép, dừng vĩnh viễn việc tiếp nhận thực tập sinh nước ngoài.

Cụ thể, phía Nhật Bản đã thu hồi giấy phép của 33 nghiệp đoàn, có văn bản chấn chỉnh với trên 4.000 trường hợp; xóa phê duyệt kế hoạch thực tập của 309 trường hợp … "Không có sự nâng đỡ gì ở đây cả"- ông khẳng định.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đánh giá những trao đổi của ông Furukawa Yoshihisa rất cởi mở, thẳng thắn, chân thành và hiệu quả.

Nhấn mạnh quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, đặc biệt là hợp tác nhân lực, quan hệ giữa ngành Lao động- Thương binh và Xã hội Việt Nam với các cơ quan của Nhật Bản, ông cho rằng, một vài "hạt sạn" phải được nhặt bỏ.

Bộ trưởng nêu thực tế, trong đại dịch Covid-19 vừa qua ông đã gặp rất nhiều nghiệp đoàn, doanh nghiệp Nhật Bản đang làm việc ở Việt Nam để tham gia, góp ý chính sách được chính xác.

"Những doanh nghiệp đưa người lao động sang Nhật Bản và người lao động Việt Nam đi làm việc, lao động ở Nhật đều có ấn tượng rất tốt về đất nước mặt trời mọc"- ông nói.

Qua buổi làm việc, trao đổi, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định giữa hai bên thống nhất với nhau nguyên tắc giảm tối đa khâu trung gian, giảm chi phí cho người lao động, cung cấp thông tin đầy đủ về thị trường để người lao động chủ động tìm hiểu, lựa chọn công việc, hạn chế tối đa tình trạng người lao động bỏ trốn… Các giải pháp cụ thể Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ quyết tâm triển khai trong thời gian sớm nhất, nhanh nhất.